Trạm quan trắc không khí là giải pháp quan trọng giúp theo dõi, phân tích và đánh giá chất lượng không khí trong bối cảnh ô nhiễm gia tăng. Hệ thống này giúp phát hiện sớm các tác nhân ô nhiễm, đưa ra giải pháp kiểm soát hiệu quả, đồng thời hỗ trợ doanh nghiệp tuân thủ quy định pháp luật và góp phần bảo vệ môi trường, nâng cao chất lượng sống cho cộng đồng.
Quan trắc không khí là gì?
Quan trắc không khí là quá trình đo lường, phân tích và đánh giá chất lượng không khí thông qua các chỉ tiêu vật lý, hóa học và sinh học. Hoạt động này giúp xác định mức độ ô nhiễm, theo dõi xu hướng biến động theo thời gian và cung cấp dữ liệu phục vụ công tác bảo vệ môi trường, sức khỏe cộng đồng cũng như hoạch định chính sách phát triển bền vững.
Các thiết bị quan trắc có thể đo các thông số như bụi mịn (PM2.5, PM10), khí độc (CO, SO₂, NOx, O₃), nhiệt độ, độ ẩm, áp suất… Dữ liệu thu thập từ trạm quan trắc không khí được truyền về trung tâm điều hành để phân tích, cảnh báo và đề xuất giải pháp kiểm soát ô nhiễm hiệu quả.
Tại sao doanh nghiệp nên phải quan trắc môi trường không khí?
Trạm quan trắc không khí đóng vai trò quan trọng trong việc giám sát chất lượng không khí, bảo vệ sức khỏe con người và đảm bảo tuân thủ các quy định pháp lý. Dưới đây là những lý do chính mà doanh nghiệp và cơ quan quản lý cần thực hiện quan trắc không khí:
- Kiểm soát ô nhiễm và bảo vệ sức khỏe: Giúp phát hiện sớm các chất ô nhiễm nguy hiểm như bụi mịn PM2.5, PM10, SO₂, CO, NO₂…, từ đó đưa ra biện pháp giảm thiểu tác động tiêu cực.
- Tuân thủ quy định pháp luật: Theo Thông tư 10/2021/TT-BTNMT, các doanh nghiệp phải thực hiện quan trắc định kỳ để đáp ứng tiêu chuẩn môi trường và tránh các chế tài xử phạt.
- Đánh giá hiệu quả hệ thống xử lý khí thải: Dữ liệu quan trắc giúp doanh nghiệp xác định mức độ hiệu quả của các thiết bị kiểm soát ô nhiễm, tối ưu quy trình sản xuất.
- Hỗ trợ quy hoạch và phát triển bền vững: Kết quả quan trắc là cơ sở khoa học để cơ quan quản lý xây dựng chính sách môi trường và quy hoạch đô thị hợp lý.
Việc quan trắc không khí không chỉ giúp kiểm soát ô nhiễm mà còn góp phần nâng cao chất lượng sống và phát triển kinh tế theo hướng bền vững.
Các thông số cần quan trắc chất lượng không khí
Để đánh giá chính xác chất lượng không khí, trạm quan trắc không khí phải đo lường nhiều thông số khác nhau, bao gồm cả yếu tố khí tượng và các chất ô nhiễm đặc trưng. Dưới đây là các nhóm thông số quan trọng:
- Thông số khí tượng bắt buộc: Hướng gió, tốc độ gió, nhiệt độ, độ ẩm, áp suất không khí, bức xạ mặt trời. Những yếu tố này ảnh hưởng trực tiếp đến sự phân tán và tích tụ của các chất ô nhiễm.
- Thông số chất ô nhiễm chính: SO₂ (Lưu huỳnh đioxit), NO₂ (Nitơ đioxit), NOx (Tổng nitơ oxit), CO (Cacbon monoxit), O₃ (Ozon), TSP (Bụi lơ lửng tổng số), PM10 (Bụi mịn ≤ 10 µm), Pb (Chì).
- Tiêu chuẩn áp dụng: Việc đo lường các thông số trên thường tuân theo QCVN 06:2009/BTNMT và có thể thay đổi tùy vào yêu cầu cụ thể của từng chương trình quan trắc.
Độ ẩm là yếu tố giúp giảm ô nhiễm ozon
Thành phần của hệ thống quan trắc môi trường không khí
Một trạm quan trắc không khí hiện đại bao gồm nhiều thành phần phối hợp để thu thập, truyền và phân tích dữ liệu về chất lượng không khí một cách chính xác và liên tục. Dưới đây là các thành phần chính của hệ thống quan trắc không khí xung quanh:
Thiết bị quan trắc không khí xung quanh phổ biến và phù hợp nhất
Thiết bị đo lường chất lượng không khí của một trạm quan trắc không khí thông thường sẽ bao gồm:
- Thiết bị phân tích khí: Đo nồng độ các chất ô nhiễm như SO₂, NO₂, CO, O₃, NH₃, VOCs,… bằng phương pháp đo đa điểm hoặc đơn điểm.
- Thiết bị đo bụi: Xác định nồng độ bụi trong không khí, gồm bụi tổng (TSP), bụi mịn PM10 và bụi siêu mịn PM2.5.
- Thiết bị đo thông số khí tượng: Ghi nhận các yếu tố ảnh hưởng đến sự phát tán chất ô nhiễm như nhiệt độ, độ ẩm, tốc độ và hướng gió, bức xạ mặt trời, lượng mưa.
Thiết bị thu thập và truyền dữ liệu (Datalogger)
Datalogger đóng vai trò quan trọng trong trạm quan trắc không khí, giúp ghi nhận, xử lý và truyền dữ liệu từ các cảm biến đo lường về trung tâm giám sát theo thời gian thực, đảm bảo tính liên tục và chính xác của dữ liệu.
EnviData 1801 là datalogger tiên tiến do Việt An phát triển, đáp ứng các tiêu chuẩn kỹ thuật nghiêm ngặt. Thiết bị hỗ trợ kết nối linh hoạt với nhiều loại cảm biến, truyền dữ liệu ổn định qua 3G/4G và có khả năng tích hợp trực tiếp với hệ thống giám sát của Sở Tài nguyên và Môi trường, giúp doanh nghiệp tuân thủ quy định quan trắc môi trường.
Nhà trạm và hệ thống phụ trợ
- Nhà trạm: Bảo vệ thiết bị, đảm bảo hoạt động ổn định trong mọi điều kiện thời tiết.
- Hệ thống phụ trợ: Bao gồm bình khí chuẩn, camera giám sát, thiết bị chống sét, báo cháy, hệ thống điều hòa, hệ thống phân phối khí,…
Phần mềm giám sát dữ liệu
Phần mềm giúp thu thập, phân tích và hiển thị dữ liệu theo thời gian thực, hỗ trợ quản lý môi trường và đưa ra cảnh báo kịp thời. Dữ liệu có thể được kết nối trực tiếp với Sở Tài nguyên và Môi trường để đảm bảo tuân thủ các quy định pháp luật.
Nhằm nâng cao hiệu quả quản lý và giám sát môi trường, iLotusLand cung cấp giải pháp phần mềm IoT giúp theo dõi, phân tích và đưa ra quyết định thông minh dựa trên dữ liệu quan trắc theo thời gian thực.
Thiết bị quan trắc môi trường không khí
Dưới đây là những thiết bị tiên tiến trong Giải pháp quan trắc khí xung quanh tự động – iMisff 8101 AQ của Việt An, giúp giám sát chất lượng không khí với độ chính xác cao, cung cấp dữ liệu theo thời gian thực, hỗ trợ hiệu quả trong công tác quản lý và giám sát môi trường.
Cảm biến thời tiết AIO 2 Sonic
Thiết bị đo nồng độ hạt bụi liên tục ES-642
Máy phân tích bụi PM10 và PM2.5 MP101M
Máy phân tích Cacbon Monixit
Máy phân tích khí lưu huỳnh dioxit SO2
Máy phân tích Ozone trắc quang Envea
Máy phân tích Oxit Nitơ AC32e
Kết luận
Trạm quan trắc không khí không chỉ giúp giám sát chất lượng môi trường mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát ô nhiễm, bảo vệ sức khỏe cộng đồng và hỗ trợ doanh nghiệp tuân thủ quy định. Việc đầu tư vào hệ thống quan trắc hiện đại là giải pháp bền vững hướng tới một môi trường trong lành hơn.
Vietnamese 
English