Nghị định 53/2024/NĐ-CP đã ban hành và có hiệu lực từ ngày 01/07/2024, đóng vai trò quan trọng trong việc quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Tài nguyên nước. Đây là một bước tiến lớn trong công tác quản lý, bảo vệ và sử dụng bền vững tài nguyên nước, đặc biệt là trong hoạt động quan trắc nước mặt.
Trong bối cảnh biến đổi khí hậu và áp lực phát triển kinh tế ngày càng gia tăng, việc quản lý tài nguyên nước trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết. Với sự ra đời của Nghị định 53/2024/NĐ-CP quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Tài nguyên nước, các quy định về quan trắc nước mặt đã được siết chặt và cụ thể hóa, hướng tới mục tiêu sử dụng nước hiệu quả, bền vững và bảo vệ môi trường.
1. Nghị Định 53/2024/NĐ-CP là gì?
Nghị định 53/2024/NĐ-CP do Chính phủ ban hành ngày 16/5/2024, có hiệu lực từ 01/07/2024, là văn bản pháp lý quan trọng cụ thể hóa các điều khoản của Luật Tài nguyên nước liên quan đến:
- Điều tra cơ bản tài nguyên nước: Đánh giá trữ lượng, chất lượng nước.
- Cấp phép tài nguyên nước: Quy định chi tiết về các hoạt động khai thác, sử dụng nước.
- Quan trắc, giám sát tài nguyên nước: Đặc biệt nhấn mạnh vai trò của quan trắc nước mặt và nước dưới đất.
Đối với hoạt động khai thác nước mặt, Nghị định này đặc biệt quan tâm đến việc giám sát chặt chẽ các công trình hồ chứa, công trình khai thác nước phục vụ sản xuất, cung cấp nước sạch sinh hoạt, nhằm đảm bảo nguồn nước được sử dụng hợp lý và không gây tác động tiêu cực đến môi trường.
2. Ai cần quan tâm đến Nghị Định 53/2024/NĐ-CP?
Nghị định này ảnh hưởng trực tiếp đến:
- Các doanh nghiệp, tổ chức khai thác nước mặt (sản xuất nước sạch, thủy điện, nông nghiệp, công nghiệp…).
- Các đơn vị quản lý, vận hành hồ chứa thủy lợi, thủy điện.
- Cơ quan quản lý nhà nước về tài nguyên nước và môi trường.
- Các đơn vị tư vấn, cung cấp giải pháp quan trắc môi trường.
Việc nắm vững và tuân thủ Nghị định 53/2024/NĐ-CP là yếu tố then chốt để đảm bảo hoạt động hợp pháp, giảm thiểu rủi ro pháp lý và góp phần vào mục tiêu phát triển bền vững.
3. Quy định quan trắc nước mặt theo Nghị Định 53/2024/NĐ-CP
Nghị định 53/2024/NĐ-CP đã ban hành vào ngày 16/05/2024 và có hiệu lực từ ngày 01/07/2024, đóng vai trò quan trọng trong việc quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Tài nguyên nước.
Theo khoản a, Điều 88 của Nghị Định 53/2024/NĐ-CP
- Đối tượng phải lắp đặt hệ thống quan trắc: Các công trình khai thác nguồn nước mặt có quy mô từ 10.000 m³/ngày đêm trở lên tại vị trí lấy nước.
- Thông số quan trắc bắt buộc: Nhiệt đ, pH, Hàm lượng ôxy hòa tan (DO), Tổng chất rắn lơ lửng (TSS) Nhu cầu oxy hóa học (COD) Amoni (NH₄⁺ tính theo Nito)
Theo khoản b, Điều 88 của Nghị Định 53/2024/NĐ-CP
- Đối tượng phải lắp đặt hệ thống quan trắc: Các công trình khai thác nguồn nước dưới đất có quy mô từ 5.000 m³/ngày đêm trở lên tại vị trí giếng quan trắc.
- Thông số quan trắc bắt buộc: pH, Tổng chất rắn hòa tan (TDS) Amoni (NH₄⁺ tính theo Nito) Nitrate (NO₃⁻ tính theo Nito)
Đối với hồ chứa thủy điện, các thông số cần quan trắc trực tuyến (không quá 15 phút/lần) và giám sát bao gồm:
- Mực nước hồ.
- Lưu lượng xả duy trì dòng chảy tối thiểu.
- Lưu lượng khai thác cho các mục đích (nếu có).
- Lưu lượng xả qua tràn.
- Chất lượng nước trong quá trình khai thác (nếu có).
Nghị định cũng quy định rõ về tần suất và hình thức giám sát tùy theo dung tích hồ chứa (hồ lớn, hồ nhỏ) và khuyến khích lắp đặt camera giám sát để theo dõi việc xả nước.
c. Yêu cầu đối với thiết bị quan trắc:
- Thiết bị phải đảm bảo độ chính xác cao, có dải đo phù hợp và hoạt động liên tục, ổn định.
- Có khả năng kết nối và truyền dữ liệu tự động, trực tuyến về hệ thống thông tin, cơ sở dữ liệu tài nguyên nước quốc gia theo quy định của Bộ Tài nguyên và Môi trường.
4. Lợi ich của việc tuân thủ quy định quan trắc nước mặt
Việc tuân thủ Nghị định 53/2024/NĐ-CP mang lại nhiều lợi ích thiết thực:
- Pháp lý an toàn: Đảm bảo hoạt động khai thác nước hợp pháp, tránh các rủi ro và chế tài xử phạt.
- Quản lý hiệu quả: Cung cấp dữ liệu chính xác, kịp thời giúp doanh nghiệp tối ưu hóa hoạt động khai thác và sử dụng nước.
- Bảo vệ môi trường: Giám sát chất lượng nước giúp phát hiện sớm các dấu hiệu ô nhiễm, từ đó có biện pháp ứng phó kịp thời, bảo vệ nguồn nước và hệ sinh thái.
- Nâng cao uy tín: Thể hiện trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp trong công tác bảo vệ môi trường và tài nguyên thiên nhiên.
5. Giải pháp quan trắc nước mặt đáp ứng Nghị Định 53/2024/NĐ-CP
Để đáp ứng đầy đủ các yêu cầu của Nghị định 53/2024/NĐ-CP, các doanh nghiệp và tổ chức cần lựa chọn đơn vị cung cấp giải pháp quan trắc nước mặt chuyên nghiệp, uy tín. Một giải pháp toàn diện sẽ bao gồm:
- Tư vấn xây dựng hệ thống quan trắc tự động, liên tục phù hợp với quy mô và đặc thù hoạt động.
- Cung cấp, lắp đặt thiết bị quan trắc đạt chuẩn, có chứng nhận kiểm định.
- Thiết lập hệ thống truyền dữ liệu về cơ quan quản lý.
- Dịch vụ bảo trì, bảo dưỡng định kỳ để đảm bảo hệ thống hoạt động ổn định, chính xác.
Việc chủ động đầu tư vào hệ thống quan trắc nước mặt theo đúng quy định của Nghị định 53/2024/NĐ-CP không chỉ là tuân thủ pháp luật mà còn là khoản đầu tư chiến lược cho sự phát triển bền vững của doanh nghiệp và cộng đồng.