Nước thải sinh hoạt hình thành các hoạt động hàng ngày như tắm gội, giặt quần áo, và nấu ăn, chứa nhiều chất ô nhiễm có khả năng gây ảnh hưởng xấu đến môi trường và sức khỏe con người. Do đó, việc xử lý, tái chế và quan trắc môi trường nước thải khu dân cư, đô thị, chung cư,… một cách hiệu quả là vô cùng quan trọng nhằm ngăn chặn ô nhiễm và bảo vệ nguồn nước sạch.
Nước thải sinh hoạt là gì?
Nước thải sinh hoạt là nguồn nước bẩn, đã qua sử dụng, phát sinh trong quá trình sinh hoạt như: vệ sinh, giặt tẩy, tắm rửa, nấu nướng,… từ các khu dân cư, chung cư, công ty, trung tâm thương mại, khu vui chơi,… Loại nước thải này chứa nhiều chất cặn, rác, có mùi hôi và gây mất vê sinh, mỹ quan đô thị.
Thành phần nước thải sinh hoạt và nồng độ chất ô nhiễm trong nước thải sinh hoạt
Thành phần và nồng độ các chất ô nhiễm trong nước thải sinh hoạt thay đổi tùy theo nguồn phát thải, nhưng nhìn chung, nó bao gồm nhiều thành phần khác nhau. Nước thải này thường chứa:
- 52% chất hữu cơ: Các hợp chất này có thể hòa tan trong nước, được đánh giá thông qua các chỉ số như BOD và COD.
- 48% chất vô cơ: Bao gồm các hợp chất như nitơ và photpho.
Ngoài ra, nước thải phát sinh trong quá trình sinh hoạt còn chứa các vi sinh vật gây bệnh như virus, vi khuẩn, có thể gây ra các bệnh nguy hiểm như dịch tả, kiết lỵ, E.coli, và thương hàn, gây hại nghiêm trọng cho sức khỏe con người.
Tác động của ô nhiễm nước thải sinh hoạt đối với môi trường
Các chuyên gia y tế đã cảnh báo về những ảnh hưởng nghiêm trọng của nước thải sinh hoạt đối với môi trường và sức khỏe con người.
Nước thải phát sinh từ hoạt động sinh hoạt có thể gây ô nhiễm nguồn nước ngầm, kênh rạch và cửa sông. Khi chưa được xử lý, nước thải làm thay đổi tính chất của nước sạch, gây ô nhiễm bởi hóa chất độc hại, hợp chất hữu cơ phân hủy và vi sinh vật có hại, từ đó làm tăng nguy cơ bệnh tật cho hệ sinh thái và con người.
Ngoài ra, nước thải chưa xử lý thường phát ra mùi hôi thối do sự phân hủy chất hữu cơ tạo ra khí độc như H2S và CO2. Những khí này không chỉ ô nhiễm không khí mà còn góp phần vào hiệu ứng nhà kính, làm tăng nhiệt độ môi trường. Mùi hôi thối làm giảm chất lượng cuộc sống và có thể gây bệnh về đường hô hấp.
Nước thải không được xử lý còn có thể thấm vào đất, làm ô nhiễm đất trồng và mạch nước ngầm. Các hóa chất độc hại có thể xâm nhập vào cây trồng và nguồn nước giếng khoan, gây ra những hậu quả nghiêm trọng cho sức khỏe con người.
Tiếp xúc với nước thải từ sinh hoạt ô nhiễm có thể dẫn đến các bệnh nghiêm trọng như tiêu chảy, viêm da, viêm hô hấp, ngộ độc thực phẩm và ung thư. Việc tiếp xúc lâu dài còn có thể gây nhiễm độc cơ thể và biến đổi gen.
Giải pháp tái chế nước thải sinh hoạt
Tái chế nước thải hộ gia đình, cư dân hay đô thị là một giải pháp quan trọng trong việc bảo vệ môi trường và tối ưu hóa nguồn tài nguyên quý giá. Qua các phương pháp xử lý toàn diện như cơ học, sinh học và hóa học, nước thải được biến đổi thành tài nguyên có ích, giúp giảm thiểu lãng phí và ô nhiễm.
Dưới đây là các ứng dụng của nước thải từ hoạt động sinh hoạt sau khi đã được xử lý:
- Tưới Tiêu Nông Nghiệp: Sau khi được xử lý, nước thải có thể được dùng để tưới cây trồng, cỏ và cây xanh ở các khu vực công cộng và nông trại. Việc này không chỉ tiết kiệm nước sạch mà còn thúc đẩy sự phát triển bền vững của hệ sinh thái.
- Ứng Dụng Trong Ngành Công Nghiệp: Nước thải đã qua xử lý có thể được sử dụng trong các quy trình công nghiệp không yêu cầu nước hoàn toàn tinh khiết, chẳng hạn như làm mát thiết bị hoặc rửa các dụng cụ không tiếp xúc với thực phẩm. Điều này giúp giảm nhu cầu về nước sạch và tiết kiệm chi phí.
- Hệ Thống Làm Mát: Nước thải xử lý có thể được tái sử dụng trong các hệ thống làm mát của các nhà máy và cơ sở sản xuất, giúp tiết kiệm nước và năng lượng, đồng thời giảm tác động đến môi trường.
Nhờ vào việc tái chế và tái sử dụng nước thải, chúng ta không chỉ xử lý hiệu quả nguồn nước này mà còn góp phần bảo vệ tài nguyên nước và giảm ô nhiễm môi trường.
Tiêu chuẩn nước thải sinh hoạt theo QCVN 14:2008/BTNMT
Hiện nay, quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về nước thải sinh hoạt được quy định chi tiết trong QCVN 14:2008/BTNMT, đưa ra các mức giới hạn tối đa cho phép của các thông số ô nhiễm trước khi thải ra môi trường. Theo đó, giá trị C của các thông số ô nhiễm là cơ sở để tính toán giá trị tối đa cho phép Cmax có thể thải ra các nguồn nước tiếp nhận, như quy định trong Bảng 1.
| TT | Thông số | Đơn vị | Giá trị C | |
| A | B | |||
| 1 | pH | – | 5 – 9 | 5 – 9 |
| 2 | BOD5 (200C) | mg/l | 30 | 50 |
| 3 | Tổng chất rắn lơ lửng (TSS) | mg/l | 50 | 100 |
| 4 | Tổng chất rắn hòa tan | mg/l | 500 | 1000 |
| 5 | Sunfua (tính theo H2S) | mg/l | 1.0 | 4.0 |
| 6 | Amoni (tính theo N) | mg/l | 5 | 10 |
| 7 | Nitrat (NO3–) (tính theo N) | mg/l | 30 | 50 |
| 8 | Dầu mỡ động, thực vật | mg/l | 10 | 20 |
| 9 | Tổng các chất hoạt động bề mặt | mg/l | 5 | 10 |
| 10 | Phosphat (PO43-) (tính theo P) | mg/l | 6 | 10 |
| 11 | Tổng Coliforms | MPN/ 100ml | 3.000 | 5.000 |
Bảng 1: Các giá trị của thông số ô nhiễm dùng để tính toán giới hạn tối đa cho phép
Cụ thể:
- Cột A quy định giá trị C của các thông số ô nhiễm làm cơ sở để tính toán giá trị tối đa cho phép trong nước thải cư dân khi thải vào các nguồn nước được sử dụng cho mục đích cấp nước sinh hoạt (chất lượng nước tương đương cột A1 và A2 của quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về chất lượng nước mặt).
- Cột B quy định giá trị C của các thông số ô nhiễm làm cơ sở để tính toán giá trị tối đa cho phép trong nước thải từ sinh hoạt khi thải vào các nguồn nước không được sử dụng cho mục đích cấp nước sinh hoạt (chất lượng nước tương đương cột B1 và B2 của quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về chất lượng nước mặt hoặc vùng nước biển ven bờ).
Để đảm bảo nước thải đáp ứng các tiêu chuẩn pháp luật và bảo vệ môi trường, các đơn vị cần thiết lập hệ thống quan trắc nước thải định kỳ hoặc tự động, liên tục. Những hệ thống này giúp theo dõi chất lượng nước thải một cách chính xác, phát hiện sớm các vấn đề ô nhiễm và đảm bảo xử lý kịp thời. Việt An, với các giải pháp tiên tiến trong lĩnh vực quan trắc môi trường, cam kết hỗ trợ các tổ chức và doanh nghiệp trong việc duy trì chất lượng nước thải theo tiêu chuẩn pháp luật, góp phần bảo vệ môi trường và sức khỏe cộng đồng.
Kết luận
Xử lý nước thải sinh hoạt là thiết yếu để bảo vệ môi trường và sức khỏe con người. Đảm bảo tuân thủ quy chuẩn như QCVN 14:2008/BTNMT giúp ngăn chặn ô nhiễm và bảo vệ nguồn nước. Việt An Enviro, với hơn 1000 trạm quan trắc và 14 năm kinh nghiệm, cam kết cung cấp giải pháp quan trắc môi trường chất lượng cao và đồng hành cùng Quý khách hàng để bảo vệ môi trường và tối ưu hóa nguồn tài nguyên.
Vietnamese 
English